سید امیر حسینی: ورزش بهترین وسیله در دست مردم کره زمین برای ایجاد صلح وهماهنگی میان احساسات متفاوت ونگرش مختلف است ورزش زبان مشترک در رسیدن به تفاهم بین المللی می باشد: المپیزم یک فلسفه اجتماعی است که این فلسفه تاکید بر نقش ورزش در دنیای توسعه یافته تفاهم بین المللی ,همزیستی صلح آمیز و آموزش های معنوی و اجتماعی دارد.
کوبرتن مقارن پایان قرن نوزدهم دریافت ورزش و فعالیت های بدنی درمنظر فرهنگ عموم به عنوان یک اصل ازرشد و ترقی عمده ای بر خوردار شده و جهانی شدن مستلزم ابزاری برای تماس وارتباطات در طول فرهنگ های متفاوت درارتباط با دیگران است مفهوم المپیزم با یک سری ارزشها مشخص می شود که هر ملتی می تواند خودش را به طور صمیمانه با فرهنگ محل, تاریخ و سنت اش متعهد و برای آینده طرح ریزی نماید
منشور المپبک (1995) به شکلی روشن رابطه میان فلسفه المپیک وفرهنگ و آموزش را بیان داشته است :اصول اساسی 2 ص (7) می گوید:
“المپیک فلسفه ای اززندگی است ; که صفات جسمانی,ارادی وفکری را در هم آمیخته وتعالی می بخشد . ا لمپیزم با درآمیختن ورزش از یک سو وفرهنک و آمورش ازسوی دیگر,روشی رادر زندگی شکل می دهد که بر پایه لذت بردن ازتلاش,ارزش های آموزشی واحترام به اصول اخلاقی جهانی استوار است.”
چند فرهنگی multiculturalism والویت های فرهنگی غرب
. اصول اساسی انتخاب ورزش ها برای بازی های المپیک محبوبیت وجهانی بودن است اتحاد ووحدت نظر زمانی ومکان اصل مهم دیگری درسازمان دهی ورزش هادرخلال این جشن است اگرچه این موضوع تائیدی است بریکی از ماموریت های جنبش المپیک یعنی مشارکت در توسعه ورزشها در همه انواع رشته های ورزشی بااین وجود معتقدم در اینجا تناقضی وجوددارد زیرا شاخص حاضر مستدلانه تمایل به ارائه لیستی از ورزش ها دارد که درحال حاضردرجهان محبوب شده اند معنایش این است که این اثر برمی گردد به برتری والویت فرهنگی پیشین غرب درمورد ورزش ها (رجوع شود به (LANDRY,1984,P98
این موضوع دلیل کاهش تاثیر محبوبیت ونفوذ ورزش های سنتی ومنطقه ایی وهیجان انها دربرنامه بازیهای المپیک می باشد.
Traditional sport ورزش های سنتی
ورزش های سنتی شامل ورزش هاوبازیهای بومی ومحلی است که در یک کشور با مناطق مختلف رایج ویا محبوبیت یلفته وبه صورت رسم محلی در امده است
بازی های بومی آن دسته از ورزش هایی هستند که در ارتباط با فرهنگ یک تیره وقوم خاصی است
بازی ها وورزش های محلی در اصل ریشه در فرهنگ ملی دارد ودر ارتباط درون قومی ممکن است نباشد ),
سایت اینتر نتی The Online Guide to Traditional Games اطلاعات مفیدی را در اختیار قرار می دهد
در یک تقسیم بندی ورزش های سنتی را به شرح زیردسته بندی می کند این سایت
Board Games,Table Games,Pub Games,Lawn Games, Dice, Cards and Tiles
آموزش و تمرینات هماهنگ جسم و روح همواره طی قرون از گذشته و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است دکتر محمد مزالی عضو کمیته بین المللی المپیک می گوید:
تمدن اسلامی بطور اساسی آموزش و تنوع فرهنگی را مورد تاكید قرار داده است. اخلاق قرآنی احترام به بدن، پرستش و دوست داشتن زیبایی، وجود احساس برادری و ایجاد جامعه ای مستعد جهت منظور نمودن مفهوم تلاش موفقیت آمیز و بزرگ منشی در رقابت های ورزشی را ارزشمند می شناسد
امروزه ویژگیهای موثر ورزش توسط جنبش المپیک, سازمانهای بین المللی ورزشی و یونسكو شناخته شده اند ورزش به عنوان وسیله ای برای توسعه خصائص انسانی و موثر بر رفتار اجتماعی انسانها بشمار آمده است. علاوه بر این مجمع بین المللی حقوق كودكان به وضوح تصریح میكند كه تمام كودكان حق آزادی و آموزش اجباری به منظور تامین توسعه روحی و جسمی، استراحت، اوقات فراغت و بازی دارا می باشند
. . ضرورت آموزش های جسمی وروحی ومهارت های فردی شخصیتی از ایده آل های جنبش ا لمپیک است.
.المپیزم عاملی برای درك، تفاهم، صلح و توسعه فرهنگی فردی و ملی است نقش المپیزم بعنوان تائیدی بر یكپارچگی در تنوع فرهنگی، است کوبرتن در سال 1927 در پیامی اشاره داشته است ا لمپیزم می تواند مدرسه دلیری، شجاعت، جوانمردی (chivalry) وخلوص، عفت، پاکدامنی (purity) واستقامت وانرزی باشد
سیستم ورزش های جهانی
آلن گوتمن Allen Guttmann دركتاب تاثیرگذار خود باعنوان “بازیها و امپراطورها Games and Empires” ابراز می دارد كه ” بازیهای المپیك مدرن بعنوان یك فرضیه اروپایی آغاز شد و همواره برای غیرغربیان شركت در این بازیها یی با عنوانی غربی ضروری بوده است.” (Guttmann, 1994, p. 120) وی می افزاید كه “مهم ترین پیامد كنترل اروپایی و آمریكایی بر جنبش المپیك این است كه تمامی رشته های ورزشی كه در برنامه بازیهای المپیك منظورشده اند، ریشه در غرب داشته باشند و یا در فرمهای مدرن مشخصی بعنوان بخشی از فرهنگ غربی نشان داده شوند.” (Guttmann, 1994,p. 137)
مارتن فن بوتن بورگ Maarten van Bottenburg در كتاب بازیهای جهانی Global Games اظهارات جالبی درمورد سیستم معاصر ورزشهای جهانی دارد.
1- سیستم ورزشهای جهانی درحال تغییرات سریعی است:
2- گسترش قرهنگ ورزشی مِیان ملل
3-تنوع گرایی در ورزش جهان
4- ورزش ورسانه های جهانی
5-امکان چند فرهنگی شدن ورزش جهانی
این احتمال ضمنی وجود دارد كه فرهنگ ورزشی جهانی بتواند هرچه بیشتر در آینده چندفرهنگی و جهانی گردد.
گوتمن اشاره داشته است كه ورزشهای مدرن بطور ریشه ای ازنظر “زبان، نمادها و قوانین … جهانی بوده و در جهان قابل درك می باشند.” (Guttmann, 1994, p. 188)
ون بوتن بورگ مثالهایی از جهانی شدن را ارائه داده است. هنرهای رزمی ژاپنی همچون جودو و كاراته در بسیاری از كشورهای اروپایی محبوبیت یافته اند. با اینكه جودو از سال 1964 بصورت بخشی از برنامه بازیهای المپیك در آمده است اما مراحل آن بطوری تغییر یافته است كه طبق اشاره گوتمن “در جودو المپیك، تقریباً تمامی نشانه های ریشه های ژاپنی جودو تغییر یافته است”. (Guttmann, 1994, p. 138) جودو، دهمین ورزش محبوب در جهان است كه در بسیاری از كشورهای اروپایی دارای محبوبیت بسیاری است و در فرانسه سومین ورزش محبوب آن كشور پس از فوتبال و تنیس محسوب می شود. (Van Bottenburg, 2001, pp. 207-14)
پذیرفتن ورزشهای مختلف و فرهنگهای ورزشی نه تنها موجب غنای بازیهای المپیك می شود بلكه راهی است كه موجب اعتلای جهانی شدن فرهنگی نیز می گردد. در دنیایی تقسیم شده و متغیر، احترام به فرهنگهای كشورهای مختلف دیگر و سنن آنها لازم و ضروری است. گسترش رشته های ورزشی غیر غربی همانند پلی میان شرق و غرب است و گشترش رشته های ورزشی جوان مخاطبین جدیدی را به بازیهای المپپك می افزاید.
چالش هایی برای جنبش المپیك
تغییر خصوصیت سیستم ورزشی جهانی موجب ایجاد چالش هایی در جنبش المپیك شده است.
رشته های ورزشی المپیكی بالقوه جدید رشته های ورزشی غیرغربی
بازیهای آسیایی جایگاه مهمی را جهت اعتلای بسیاری از ورزشهای غیر غربی داراست. بازیهای آسیایی، به عنوان بزرگترین رویداد ورزشی بعد ازا لمپیک که از سوی شورای المپیک آسیا سازمان دهی می شود همچون بازیهای آفریقایی و مناطق دیگر از سوی IOC بعنوان بازیهای ردیف دوم مورد تشویق قرار گرفته
. بازیهای آسیایی در سال 1951 در دهلی نو – هندوستان با 11 كشور و 6 رشته ورزشی آغاز شد و در سال 2002 در بوسان – كره جنوبی به تعداد 43 كشور و 38 رشته ورزشی رسید.
بازیهای آسیایی اولین گام بسوی پیشرفت جهت كشورهای آسیایی را فراهم می آورد بطوریكه میزبانی بازیهای آسیایی فرصتی را به شهرهای آسیایی می دهد تا بتوانند با شناختی كه از آنان بوجود می آید، در آینده ادعای برگزاری بازیهای المپیك را داشته باشند. ضمناً فرصتی نیز برای ورزشهای محلی و ملی همچون كبادی (جنوب آسیا)،سپاك تاكرا (جنوب شرقی آسیا) و ووشو (چین) است تا در عرصه ای بزرگتر از منطقه آسیا ظاهر شوند و بدین وسیله مدعای جهانی بودن خود را ارتقا بخشند. بازیهای آسیایی بدلیل ابعاد كوچكتری كه دارد، توانسته است كه ورزشهای جدید بسیاری را در برنامه بازیها وارد نماید. شانزده رشته ورزشی جدید كه از سال 1986 تا 1998 به برنامه بازیها افزوده شده اند بدین ترتیب می باشند:
1986 بولینگ، شمشیر بازی، جودو، كبادی
1990 قایق سواری(كانو)، كبادی، سپاك تاكرا و ووشو
1994 بیسبال، كاراته دو، پنجگانه جدید و سافت تنیس
1998 راگبی، بیلیارد، اسنوكر و اسكواش
بازیهای آسیایی متنوع تر از بازیهای المپیك شده است. هنگامی كه برنامه بازیهای المپیك 2000 شامل 28 رشته و 300 رویداد ورزشی بود، بازیهای آسیایی بوسان مشتمل بر 38 رشته و 420 رویداد ورزشی می شد. بازیهای آسیایی بوسان شامل مهمترین هنرهای رزمی منطقه همچون كاراته دو، جودو، تكواندو و ووشو بود. این بازیها پذیرای رشته های محبوب در مناطق آسیا همچون كبادی و اسپاك تاكرا و نیز ورزشهای معمول تر در آسیا مانند بدن سازی، بولینگ و اسكواش بود. بیلیارد، گلف و راگبی نیز بخشی از برنامه بازیهای بوسان بود
نتایج در دهه های اخیر بازیهای المپیك از بازیهایی محدود به اروپا خارج شده و بعد جهانی بیشتری یافته است.
هرچند كه هنوز بیشتر رشته های ورزشی در برنامه بازیهای المپیك از اروپا ریشه می گیرند و جهانی شده اند اما گوناگونی كشورهای خارج از اروپا و غنی بودن سنن و رشته های ورزشی كشورهای غیر غربی مورد درك قرار گرفته اند. این امر، بعد مهم دیدگاه دو كوبرتن جهت خلق جشنواره ای جهانی است كه ورزشكاران سراسر جهان را فرامی خواند. توسعه ورزشهای جهانی موجب اعتلای راهبری متداوم و ایجاد دستوركار جنبش المپیك در جنبش ورزشهای جهانی می شود.
پذیرفتن ورزشهای مختلف و فرهنگهای ورزشی نه تنها موجب غنای بازیهای المپیك می شود بلكه راهی است كه موجب اعتلای جهانی شدن فرهنگی نیز می گردد. در دنیایی تقسیم شده و متغیر، احترام به فرهنگهای كشورهای مختلف دیگر و سنن آنها لازم و ضروری است. گسترش رشته های ورزشی غیر غربی همانند پلی میان شرق و غرب است و گشترش رشته های ورزشی جوان مخاطبین جدیدی را به بازیهای المپپك می افزاید.
قبلاً اشاره شد كه بازیهای المپیك فستیوال جهانی است كه ورزشهای مختلف و رشته های ورزشی را شكل می دهد. آیا دلیلی برای دگرگونی بیشتر در قالب كنونی و شكل برنامه بازیهای المپیك و مسائل سیاسی مربوط به ایجاد تغییرات آتی وجود دارد؟ معتقدم كه دلیلی برای بازبینی حساسانه و بیشتر درمورد آنچه كه رشته های ورزشی المپیك را تشكیل می دهد، وجود دارد. با اینكار و با ایجاد تطابق با برنامه بازیهای المپیك است كه رهبران المپیك، رهبری خود نسبت به جنبش ورزشهای جهانی را حفظ خواهند كرد.